23 Nisan 2014 Çarşamba

Ceteris Paribus


Herhangi bir ekonomik model incelenirken, şuan için veya geleceğe dair tahminler yapılırken, yada başka aklınıza ne geliyorsa... bir şeyi açıklarken, açıkladığınız şeyi etkileyen bir çok değişkenden birini seçip diğelerlerini açıklamaya dahil etmemektir kısaca ceteris paribus, latince bir cümledir ve Türkçe'si de  "Diğer tüm durumlar sabitken" demektir.


Bence on numara açıklama oldu heheh. Ama kavramı daha önce duymamış birinin bana gelişine sövmesi gayet doğal bir durum olurdu, bu yüzden örnek vereceğim.
Ekonomiden bağımsız bir örnek vermek gerekirse;
Çok hoşlandığınız bir kızı düşünün, ona kendinizi sevdirmek, kalbini çalmak, tavlamak, yada adına ne diyosanız -ben sevgili olmak diyeyim- ondan yapmak istiyosunuz.
Veriler;
-Kız sizi daha önce gördü, yolda birkaç kez karşılaştınız ama etkili bir karşılaşma ile kendinizi göstermek istiyorsunuz.
-Karşılaşmanız, kızın evinin yakınlarında gerçekleşecek
-Haftaiçi güzel bir günde olacak.
                                                                      ...
Eveet her şeyi planladınız, ve planınızdaki karşılaşma noktasına doğru yola çıktınız, şu andan itibaren sizin için olacak diğer her şey sabit kalmalı (ceteris paribus) ki planınız suya düşmesin ve tam da olmasını istediğiniz gibi gerçekleşsin her şey.
Peki bu sabit kalması gereken diğer şeyler ne olabilir? Ne bileyim ben. Plan sizin planınız ama bikaç bir şey uydurabilirim.
Mesela tam karşılaşma noktasına varmadan kızla karşılaşabilecek Brad Pitt tipli bir sarışın? Hem de sizden önce... çok fena...
Yada sizden önce babasını görmesi ihtimali? Ayaküstü kim bilir neler konuşurlar, dakikalar geçer, planlar iptal olabilir.
Aniden bastıran bir yağmur? Bu durumda kız planladığınız yolu değiştirebilir, aniden bi mağazaya girip yağmurun dinmesini bekleyebilir. Gerçi yağmur bu tür işlere hep şans getirir ya, yağmurun sabit kalmaması bence daha güzel olur, berekettir, çok güzel şeylere sebep verebilir. Eheh çakal carlos.
Velhasıl bu gibi şeyler...

Kavramın asıl yeri olan ekonomide bu nasıldır?
Basit bir talep kanunundan bahsedelim ama önce, talep nedir?
Talep; bir mal,ürün veya herhangi bir hizmeti tüketicinin belirli bir fiyattan almak istediği miktardır.
Şimdi, talebimizi etkileyen bir sürü şey var değil mi ? Alacağımız bir fotoğraf makinesinin markası talebimizi etkiler, yada bir ton balığı kutusundaki süzme net protein değeri etkiler ( beni etkiliyo en azından )
Ama bunlardan daha da önemlisi talebimizi etkileyen en önemli şey ''fiyattır''
Ve ekonomide talep kavramını bir kesinliğe dönüştürmek lazım gelir, bunun için de şöyle bir açıklama yapılır ;

''Bir mal veya hizmetin fiyat dışında ceteris paribus ( diğer etkiler, değikenler sabitken ) talep edilen miktarı, malın FİYATINA bağlıdır.''
''Malın fiyatı arttıkça talebi düşer. Yani malın talebi ile fiyatı arasında bir ters bağlantı vardır''

Tebrikler! Az önce, mezun olmuş binlerce iktisatçının ilk soruşta net olarak cevap veremeyeceği ''Talep Kanunu'nu'' öğrendiniz.

Sanırım ceteris paribus söyleminin ne anlama geldiğini artık anlamış bulunuyoruz. Üstüne bir de talep kanunu öğrendik. Yarasın..
Lüleburgazdan katıldım ve şu dakika itibariyle, bir sonraki yazıda görüşmek üzere ayrılıyorum.

Belki bunu da okumak istersin;
Bir berber bir berbere..

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder